အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တန့္ခိုင္ျမဲေရး ႏွင့္ တို္င္းရင္းသားစည္းလုံးညီညႊတ္ေရး။(revised on 29/03/14)

(က) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တန့္ခိုင္ျမဲေရး။

ဘန္ဂလာဒက္ခ်နိုင္ငံ သတင္းစာပါ အေႀကာင္းအရာမွာ နိုင္ငံေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ကိုထိပါး သည္ဟု ယူဆနိုင္ ၏။ ဒု-ဝန္ႀကီးဦးရဲထြတ္ ေျပာခဲ့သလို၊ သံတမန္ေႀကာင္း အရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ ရပါမည္။

အလ်ဥ္းသင့္ ၍ အျခားသတင္းစာ ႏွင့္ စာနယ္ဇင္းမ်ားအျပင္ သမိုင္း သုေတသန စာတမ္းမ်ား ကိုပါ ဖတ္ရႈေလ့လာ အေရးယူနိုင္ ရန္ လည္းတင္ျပလိုပါသည္။ 

ဤ ေနရာမွာလည္း အျမင္ခ်င္းမတူ ကဲြျပားျခင္း၊ အေခၚအေဝၚ မတူျခင္းမ်ား ရွိပါမည္။ 

သို့ေသာ္ ျမန္မာရာဇဝင္ ႏွင့္ ဗမာ့သမီုင္း အမွန္ ျဖစ္ေအာင္၊ ေနာင္တခ်ိန္ နယ္ေျမသတ္မွတ္ရာ တြင္ အေထာက္အထားခိုလံု ေအာင္ မွတ္တမ္းျပဳသင့္ ပါသည္။ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဒါက္တာ မတင္ဝင္းကိုလည္း  ဤအေႀကာင္းအရာကို ပါဝင္ ေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းႀကပါရန္ ပန္ႀကားပါသည္။  

ျမန္မာ(ဗမာ) နိုင္ငံပါဝင္ေသာ၊ ပင္နီဆူလာ အေရွ့ေတာင္ အာရွရဲ့ အနာဂတ္ကို္ အခ်ို့က မိမိတ့ို အလိုက်၊ မိမိတို့ ျဖစ္ေစခ်င္သလို ပံုေဖာ္ေနသည္မ်ားလည္းရိွေပသည္။ ကိုယ့္အမိ နိဳင္ငံ သမိုင္းကို သိျပီး၊ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထား မွသာ၊ ေနာင္ တခ်ိန္အျငင္းပြားလာလွ်င္ အေထာက္အထားျပ နိုင္ေပမည္။ ေရွ့ႏွစ္ေပါင္း တရာထက္မနဲႀကိဳတင္ ေတြးေတာျမင္နိဳင္ရပါမည္။ အေနာက္တိုင္းသား ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ့မ်ားမွာ၊ဥာဏ္မ်ား ၍  အေျမာ္အျမင္လည္းႀကီးသည့္ အျပင္  သူတို့ခ်င္းရိုင္းပင္းႀက ၏။

အေရွ့ေတာင္အာရွ၊ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား ကို သူတို့ (ျပင္သစ္ႏွင့္ျဗိတိသွ် အဂၤလိပ္) ခဲြေဝယူခဲ့ဲျပီး၊ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ၏။ ဗမာဘုရင္မ်ားက သ့ူတိုင္း  ျပည္ႏွင့္ ညီေနာင္ေဒသငယ္ေတြ ကို ကာကြယ္တာက်ေတာ့ နယ္ခ်ဲ့သမား၊ႀကီးထြားလိုသူ(expansionist) ဟု အမည္တပ္ျပီး အခ်င္းခ်င္းေသြးကဲြ၊ စိတ္္ဝမ္းကြဲေအာင္ ဝါဒျဖန့္ ခဲ့တယ္။ လက္ရွိျဖစ္ေနတာဟာ အဲ့ဒီ့ အက်ိဳး ဆက္ေတြပါ။  သို့ရာတြင္ ဒါဝင္ ၏ သီအိုရီ အတိုင္း၊ အင္အားႀကီး၊ အင္အားမ်ားသူက အင္အားနည္းသူကို ဝါးမ်ိဳသြားေပမည္။ အင္အား ဆိုရာတြင္ ဓနဥစၥာ ႏွင့္ေငြအသျပာ မွာလည္း ႀကီးမားေသာ အင္အား ျဖစ္ပါသည္။

 

ဒါဝင္ ၏ သီအိုရီ။

 အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဆိုပါလွ်င္ အင္အားႀကီးေသာလူမ်ိုးက အင္အားနည္းေသာလူမ်ိဳးကို တိုက္ခိုက္အနိဳင္ယူ သြားျခင္း ဟု ေျပာနိဳင္ပါသည္။ ထိုအခါ အင္အားနည္းေသာလူမ်ိဳး သည္၊ သမိုင္း ဇာတ္ခံုေပၚမွ အျပီးေျပာက္ကြယ္ သြားရပါေတာ့ သည္။

ဤသို့ဤႏွယ္ ျဖစ္ျခင္း ကို လဝက ရုံးတြင္ ေဖာ္ျပပါ ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ သတိ ေပးျခင္းျဖစ္မည္ ထင္၏။

“ေျမမ်ိဳလို့ လူမ်ိဳးမေျပာက္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးေျပာက္မည္။”

ျမန္မာ့သမိုင္း႒ာန၊ သုေတသန႒ာန မ်ားတြင္ အသံုးစရိတ္ (ဘတ္ခ်က္) လံုေလာက္စြာ ရွိပါသလား။ မရွိက လံုေလာက္ေအာင္ခ်ေပးရန္ သင့္ပါသည္။ မိမိတို့မွာ အေထာက္အထားမ်ား လံုေလာက္စြာမရွိပါက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရားရုံးတြင္ နယ္စပ္အျငင္းပြားမႈကို ေျဖရွင္းသည့္ အခါ မိမိတို့ ရႈံးေပမည္။ သတိခ်ပ္ပါ။

Pamaree Surakiat  ဆိုသူေရးသား ၍ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ  Asia Research Institute, National University of Singapore  မွ ၂၀၀၆ တြင္ ထုတ္ေဝ ခဲ့ေသာ စာတမ္း  “THE CHANGING NATURE OF CONFLICT BETWEEN BURMA AND SIAM AS SEEN FROM THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF BURMESE STATES FROM THE 16TH TO THE 19^TH CENTURIES” ကိုေလ့လာရန္ လို ၏။

အျပည့္အစံုကုိ၊ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ လင္ခ္ကိုႏွိပ္ ၍    ဖတ္ပါ။

Pamaree Surakiat (2006) 

အခ်ိဳ့  အခ်က္မ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ကိုထိပါးေနပါသည္။ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားကို ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပပါမည္။ေတာင္ငူ ႏွင့္ ကုန္းေဘာင္ မင္းေတြ ကုိနယ္ခ်ဲ့ ဘုရင္ မ်ား ဟု စြတ္စြဲျခင္းကို မွာ မမွန္ေႀကာင္း မိမိဘက္က အေထာက္အထားျဖင့္ ေျဖရွင္းရန္လိုပါသည္။ ဗမာက တိုင္းတပါးကို က်ဳဴ း ေက်ာ္ျခင္းမဟုတ္၊ က်ဴ း ေက်ာ္လာသည့္ အိ္မ္နီးခ်င္းမ်ားႏွင့္ အေဝးမွ လာေရာက္နယ္ခ်ဲ့ သူမ်ားကိုသာ တြန္းလွန္တိုက္ထုတ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဗမာ့ သမိုင္းတြင္ တိုင္ (Tai) လူမ်ိဳးရွိသည္ဟု မေတြ့ခဲ့ဖူးပါ။ Siam (သွ်မ္း) သို့မဟုတ္ Shan (ရွမ္း) သာလွ်င္ရွိပါသည္။ စာေရးသူ အေမဘက္က သွ်မ္းမ် ားျဖစ္ႀကပါသည္။ သို့ေသာ္္လည္း တခါမွ် သွ်မ္း ဆိုတာ တိုင္ (Tai) ျဖစ္သည္ဟု မေျပာခဲ့ဖူးပါ။  ဒီအခ်က္မွာလည္း သမိုင္းကို ျပန္လည္ေရးသားမွ ရွင္းပါမည္။

(၁)As compared to Tabinshwehti, he shifted his expansion strategy by invading northwards and gaining control firstly over all the well-irrigated areas of upper Burma and then over huge Tai-speaking realms. His invasions of Ayutthaya and Arakan occurred quite late, in the years 1563, 1569 and 1580 respectively (Kala II, 1960: 243-439, III, 1961: 1-65; Yazawinthit, 72-205; Hanthawaddy Hsinbyumyashin Ayeidawbon, 1967: 321-395). He was the first Burmese king who expanded his influence over the Tai states to the east of the Salween River. {P19}

He expanded power over the huge hinterlands of the Tai realms from the western end in

(၂)Bayinnaung was one of the greatest conquerors and the first Burmese king who embarked on trans-regional warfare on a grand scale, and it was unprecedented in mainland Southeast Asia.

Manipura, along both sides of the Salween River, to the east as far as Sipsong Panna and Laos in the upper Mekong region, and to the south to the great kingdom of Ayutthaya in the lower Chao Phraya Basin.{p20]

(၃)Among the many tributary states’ revolts, the case of Ayutthaya was the most serious. In

war-captives repeatedly rose in rebellion and fled away from lower Burma into adjacent areas order to regain control of Ayutthaya, a large number of Mon conscripts and ethnic Tai warcaptives in lower Burma were repeatedly forced to join the first Toungoo empire’s military expeditions against Ayutthaya. Owing to the insufferable conditions, these Mon people and Tai such as upper Burma, Arakan, Lan Na and Ayutthaya. {p22}

(၄)Then from 1612 to 1614, he successfully subdued de Brito and captured a large number of Portuguese mercenaries as well as weapons. From 1614 to 1615 he and his brother− King Thalun mounted attacks against Lan Na. After that, he sent military expeditions probably under the command of Thalun to regain control over the Tai states east of the Salween i.e. Lan Na, Chiang Tung and Chiang Rung-Sipsong Panna. On occasions, Anaukhpetlun personally commanded these armies (Kala III, 1961: 143-179, 184-187; Nyaungyan Ayeidawbon, 1967: 419-443; Saimong Mangrai, 1981: 250-251).{p23}

(၅) Alaunghpaya planned to launch attacks on the Tai states east of the Salween River i.e. Ayutthaya, Lan Na and Lan Chang.{p25}

(၆) Burmese and Tai cities in between the upper Chindwin and northern Irrawaddy rivers, including Sagaing opposite to Ava, were sacked and a great number of people were taken war captives by Manipuri armies (Hnitleize Yazawin: 13-15; Lieberman, 1984: 207-

211; Yazawinthit III, 1997: 147-152; Yi Yi, 1973: 33-48). {P29}

  (ခ) တို္င္းရင္းသားစည္းလုံးညီညႊတ္ေရး။

မြန္ ခ်င္း၊ကခ်င္၊ ကရင္၊ကယား၊ရခိုင္ ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ကလည္း၊ လက္ရွိ က်ရာေနရာမွ၊ ျပည္ေထာင္စုတည္တန့္ ေရး၊အခ်ဳပ္အျခာအာဏာခိုင္ျမဲေရး တို့ကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ အတူ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ရန္လိုပါသည္။

ဆက္ပါဦးမည္။